Kategorie spraw

Umowy zawierane na odległość


Ten tajemniczy zwrot odnosi się do szczególnego typu umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorcą i konsumentem, w dość nietypowych okolicznościach a mianowicie bez jednoczesnej obecności obu stron.

Najczęściej wykorzystywane są tu środki porozumiewanie się na odległość, w szczególności: Internet, poczta elektroniczna, formularz zamówienia, reklama prasowa z wydrukowanych formularzem zamówienia, katalog, telefon, telewizja, ale także radio, wizjofon, telefaks, automatyczne urządzenie wywołujące lub inne środki komunikacji elektronicznej. 
Umowy takie uregulowane są w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014r., poz. 827).

Przepisów o umowach zawieranych na odległość nie stosuje się do umów:

  1. dotyczących usług socjalnych, mieszkań socjalnych, opieki nad dziećmi, wsparcia dla rodzin i osób znajdujących się stale lub czasowo w potrzebie, w tym opieki długoterminowej;
  2. dotyczących gier hazardowych;
  3. zawieranych z przedsiębiorcą dokonującym częstych i regularnych objazdów, podczas których przedsiębiorca dostarcza środki spożywcze, napoje i inne artykuły, przeznaczone do bieżącego spożycia w gospodarstwach domowych, do miejsca zamieszkania, pobytu lub pracy konsumenta;
  4.  dotyczących przewozu osób, z wyjątkiem art. 10 i art. 17;
  5. zawieranych za pomocą automatów sprzedających lub zautomatyzowanych punktów sprzedaży;
  6. zawieranych z dostawcą usług, o którym mowa w art. 2 pkt 27 lit. a ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243 i 827) za pomocą aparatu publicznego w celu skorzystania z takiego aparatu lub zawieranych w celu wykonania jednorazowego połączenia telefonicznego, internetowego lub faksowego przez konsumenta;
  7. dotyczących usług zdrowotnych świadczonych przez pracowników służby zdrowia pacjentom w celu oceny, utrzymania lub poprawy ich stanu zdrowia, łącznie z przepisywaniem, wydawaniem i udostępnianiem produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych, bez względu na to, czy są one oferowane za pośrednictwem placówek opieki zdrowotnej;
  8. o imprezę turystyczną, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 196);
  9. o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o timeshare (Dz. U. Nr 230, poz. 1370);
  10. zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, jeżeli konsument jest zobowiązany do zapłaty kwoty nieprzekraczającej pięćdziesięciu złotych.

Zgodnie z przepisami przedsiębiorca jest zobowiązany uzyskać zgodę konsumenta na posłużenie się telefonem, wizjofonem, telefaksem, pocztą elektroniczną, automatycznym urządzeniem wywołującym lub innym środkiem komunikacji elektronicznej w celu złożenia propozycji zawarcia umowy.
Posłużenie się środkami porozumiewania się na odległość w celu złożenia propozycji zawarcia umowy nie może odbywać się na koszt konsumenta.
Umowa nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem świadczenia.

O czym, kiedy i w jaki sposób przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta w razie zawarcia umowy na odległość?

Najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o:

  1. głównych cechach świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem;
  2. swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym został zarejestrowany;
  3. adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerach telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą;
  4. adresie, pod którym konsument może składać reklamacje, jeżeli jest inny niż adres, o którym mowa w pkt 3;
  5. łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości - sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat - o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę - także łącznych miesięcznych płatności;
  6. kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku gdy są wyższe niż stosowane zwykle za korzystanie z tego środka porozumiewania się;
  7. sposobie i terminie zapłaty;
  8. sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
  9. sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy, zawartym w załączniku nr 2 do ustawy;
  10. kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość - kosztach zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą;
  11. obowiązku zapłaty przez konsumenta poniesionych przez przedsiębiorcę uzasadnionych kosztów zgodnie z art. 35, jeżeli konsument odstąpi od umowy po zgłoszeniu żądania zgodnie z art. 15 ust. 3 i art. 21 ust. 2;
  12. braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy;
  13. obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad;
  14. istnieniu i treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji;
  15. kodeksie dobrych praktyk, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz sposobie zapoznania się z nim;
  16. czasie trwania umowy lub o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy - jeżeli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony lub jeżeli ma ulegać automatycznemu
  17. minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy;
  18. wysokości i sposobie złożenia kaucji lub udzielenia innych gwarancji finansowych, które konsument jest zobowiązany spełnić na żądanie przedsiębiorcy;
  19. funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony;
  20. mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć;
  21. możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

Czy konsument może zwrócić towar zakupiony przez Internet albo zrezygnować z usługi bez podania przyczyny?

Tak. Konsument ma prawo odstąpić od umowy, bez podania przyczyn, w terminie 14 dni od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia.
Aby odstąpić od umowy konsument powinien złożyć przedsiębiorcy pisemne oświadczenieo odstąpieniu od umowy na podstawie art. 27 ustawy o prawach konsumenta. Oświadczenie takie warto złożyć przedsiębiorcy osobiście (najlepiej za pokwitowaniem na kopii, którą konsument sobie zachowa) albo wysłać pocztą (najlepiej listem poleconym za potwierdzeniem odbioru). 
Zgodnie z art. 30 ust 2 ustawy do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed upływem 14 dni.
O prawie odstąpienia od umowy przedsiębiorca powinien konsumenta poinformować. 
W razie braku poinformowania o prawie do odstąpienia od umowy przez konsumenta, 14 dniowy termin wydłuża się do 12 miesięcy i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. 
Jeżeli jednak konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do 14 dni od tej daty.

Czy przedsiębiorca może obciążyć konsumenta karą na wypadek odstąpienia od umowy

Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).