Wcześniejsza spłata kredytu/ pożyczki konsumenckiej– czyli przed terminem na jaki została zawarta umowa kredytu/pożyczki

Konsumencie, jeżeli dokonałeś wcześniejszej całkowitej spłaty kredytu/ pożyczki możesz zwrócić się do banku/instytucji finansowej o proporcjonalne wyliczenie kosztów a bank winien rozliczyć koszty pożyczki stosowanie do czasu trwania umowy.

Przewidują to zapisy ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011r. (Dz.U.2019.1083 t.j. z dnia 2019.06.12).

W razie wcześniejszej spłaty zobowiązania, pożyczkodawca powinien obniżyć i zwrócić wszystkie koszty kredytu a zwrot powinien być proporcjonalny do czasu, w jakim kredytobiorca dokonał całkowitej spłaty. Definiując wszystkie koszty kredytu przepisy mają na myśli zarówno odsetki, koszty ubezpieczenia, jak i prowizję.

Zgodnie z art. 5. pkt 6 ustawy cyt.„Całkowity koszt kredytu – wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności:

a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz

b) koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu

– z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta;

W dalszej części ustawy wskazuje się, iż w myśl art. 48 „konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie”.

Najważniejsze zaś zawiera art. 49 ust. 1. Ustawy cyt „ W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą.

2. W przypadku spłaty części kredytu przed terminem określonym w umowie, ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Z powyższego należy wnioskować, iż pożyczkodawca (bank, instytucja finansowa) powinienzwrócić klientowi także proporcjonalną część wszystkich elementów składających się na całkowity koszt kredytu, w tym również prowizję. Taką rekomendację wydał UOKiK -Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznik Finansowy.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż pogląd UOKiK oraz Rzecznika Finansowego w tym zakresie potwierdził Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej(TSUE) w wyroku z dnia 11 września 2019r.

TSUE uznał, że art. 16 ust. 1 dyrektywy o kredycie konsumenckim należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta. Zgodził się z polskim sądem, że ograniczenie możliwości obniżenia całkowitego kosztu kredytu jedynie do kosztów wyraźnie związanych z okresem obowiązywania umowy, pociągałoby za sobą ryzyko, że konsument zostanie obciążony wyższymi jednorazowymi płatnościami w chwili zawarcia umowy o kredyt.

W temacie obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem wypowiedział się Sąd Najwyższy, co może rodzić nadzieję na zmianę zachowań banków i rodzić szansę na zmniejszenie wątpliwości interpretacyjnych. Sąd w uchwale z dnia 12 grudnia 2019 r. (III CZP 45/19) wskazał, iż przewidziane w art. 49 ust. 1 u.k.k. uprawnienie konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie obejmuje także prowizję za udzielenie kredytu.

Tym samym, jeżeli dokonaliśmy wcześniejszej/ przedterminowej spłaty swojego zobowiązania, mamy prawo zwrócić się do banku/ instytucji finansowej o stosowne przeliczenie kosztów w tym prowizji i ich zwrot stosownie do czasu trwania umowy. Aby ubiegać się o przeliczenie kosztów należy złożyć pisemny wniosek (reklamację) do pożyczkodawcy, składając go w oddziale banku lub wysyłając list polecony. W razie odmowy banku, możemy skontaktować się z rzecznikiem konsumentów właściwym według miejsca swojego zamieszkania lub Rzecznikiem Finansowym.

04.05.2021