Naprawa pojazdów w warsztacie samochodowym — prawa konsumenta i obowiązki warsztatu

Naprawa samochodu w warsztacie to codzienna sytuacja, która niekiedy kończy się sporem – na przykład wtedy, gdy usługa została wykonana wadliwie lub klient odmawia zapłaty. Warto wiedzieć, jakie prawa przysługują konsumentowi w takiej sytuacji, a jakie obowiązki ciążą na przedsiębiorcy prowadzącym warsztat.

1. Jaki charakter ma umowa z warsztatem?

Umowa zawarta między konsumentem, a warsztatem samochodowym jest zazwyczaj umową o dzieło – gdy jej celem jest osiągnięcie konkretnego rezultatu, np. naprawa hamulców, wymiana sprzęgła czy usunięcie awarii silnika.
Jeżeli jednak warsztat wykonuje tylko czynności diagnostyczne lub przeglądowe, może to być umowa o świadczenie usług (zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego).

W obu przypadkach warsztat zobowiązuje się do wykonania określonych prac, a klient – do zapłaty ustalonego wynagrodzenia.

2. Wadliwa naprawa — co może zrobić konsument?

Jeżeli po odebraniu pojazdu okaże się, że naprawa została wykonana nieprawidłowo – na przykład:

• usterka nadal występuje,
• pojawiły się nowe awarie po naprawie,
• prace wykonano niezgodnie z umówionym zakresem,

– klient ma prawo skorzystać z rękojmi za wady dzieła (art. 638 § 1 k.c.).

W ramach reklamacji konsument może żądać:

1. usunięcia wady– czyli ponownej, prawidłowej naprawy,
2. obniżenia ceny,
3. odstąpienia od umowy– jeśli wada jest istotna i nieusuwalna,

Dodatkowo,  gdy wadliwa naprawa spowodowała nowe szkody w pojeździe konsument może żądać:

1. odszkodowania  (art. 471 k.c.).

Reklamację należy złożyć niezwłocznie po wykryciu wady, najlepiej na piśmie lub e-mailem, w drodze wiadomości SMS bądź za pośrednictwem komunikatora internetowego – jeżeli zostały nam udostępnione przez przedsi2.biorcę, z opisem problemu i żądaniem określonego działania (np. naprawy lub obniżenia ceny). Reklamacja może zostać złożona również w formie ustnej (osobista wizyta w warsztacie, rozmowa telefoniczna etc.), jednakże w tej sytuacji konsument może mieć trudność z wykazaniem daty oraz samego faktu złożenia reklamacji u przedsiębiorcy.

Czy warsztat może zatrzymać samochód do czasu zapłaty?

W praktyce zdarzają się sytuacje, w których warsztat odmawia wydania pojazdu, tłumacząc to „prawem zatrzymania” do czasu uregulowania należności. Takie działanie jest co do zasady nieuprawnione.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów, wynagrodzenie za naprawę samochodu nie stanowi tzw. „nakładu” na rzecz, dlatego warsztat nie ma ustawowego prawa zatrzymania pojazdu do czasu zapłaty (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z 14.02.2007 r., sygn. akt II CNP 70/06; Sądu Apelacyjnego w Warszawie: z 15.01.2013 r., sygn. akt I ACa 1074/12).

Oznacza to, że przedsiębiorca powinien wydać samochód po zakończeniu naprawy, nawet jeśli klient nie zapłacił. Roszczenia o zapłatę warsztat może dochodzić na drodze sądowej.
Bezpodstawne przetrzymywanie samochodu może być potraktowane jako naruszenie prawa własności i prowadzić do odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy.

3. Czy można wstrzymać zapłatę?

Konsument ma prawo wstrzymać się z zapłatą całości lub części wynagrodzenia, jeśli usługa nie została wykonana prawidłowo.
Jednak zanim całkowicie odmówimy zapłaty, warto dać warsztatowi szansę na usunięcie wady.

Całkowite wstrzymanie zapłaty bez uzasadnienia może doprowadzić do pozwu o zapłatę ze strony przedsiębiorcy. Wówczas sąd będzie badał, czy usługa rzeczywiście była nienależycie wykonana – często na podstawie opinii biegłego rzeczoznawcy z zakresu techniki samochodowej.

4. Jak powinien postępować warsztat?

Warsztat samochodowy, aby zabezpieczyć swoje interesy i działać zgodnie z prawem, powinien:

• sporządzić dokładne zlecenie naprawy, w którym określi zakres prac i przewidywany koszt,
• prowadzić dokumentację– protokół przyjęcia pojazdu, kosztorys, faktury, zdjęcia,
• reagować na reklamację– potwierdzić jej przyjęcie i zaproponować termin usunięcia wad,
• wezwać klienta do zapłatyw przypadku odmowy, zachowując przy tym gotowość do poprawienia ewentualnych błędów.

Takie działania są ważnym dowodem w ewentualnym postępowaniu sądowym.

5. Jak rozwiązać spór?

Jeżeli strony nie mogą dojść do porozumienia, możliwe są różne formy działania:

Konsument może:

• ponownie wezwać warsztat do wykonania obowiązków w wyznaczonym terminie,
• zażądać obniżenia ceny lub odstąpić od umowy,
• dochodzić odszkodowania za poniesione koszty (np. holowanie, wynajem auta zastępczego).

Warsztat może:

• domagać się zapłaty za usługę, jeśli uważa, że wykonał ją prawidłowo,
• przedstawić dokumentację i dowody potwierdzające należyte wykonanie zlecenia.

6. Gdzie szukać pomocy?

Jeżeli spór nie zostanie rozwiązany polubownie, konsument ma kilka możliwości:

• złożenie wniosku o pomoc prawną do miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów,
• skorzystanie z mediacjilub innych pozasądowych sposobów rozwiązywania sporów (np. sąd polubowny przy Inspekcji Handlowej),
• zlecenie opinii rzeczoznawcy z zakresu techniki samochodowej, który oceni, czy naprawa została wykonana prawidłowo.

Takie działania często pozwalają uniknąć postępowania sądowego i szybciej zakończyć sprawę.

7. Praktyczne wskazówki

Dla konsumenta:

• zachowuj wszystkie dokumenty (zlecenie, faktury, korespondencję),
• zgłaszaj reklamację na piśmie, jasno wskazując, czego żądasz,
• dokumentuj usterki (zdjęcia, opis objawów),
• nie zwlekaj z reakcją – im szybciej złożysz reklamację, tym lepiej.

Dla warsztatu:

• potwierdzaj przyjęcie pojazdu i zakres prac na piśmie,
• ustalaj kosztorys przed rozpoczęciem naprawy,
• prowadź dokumentację i reaguj na reklamacje w sposób rzeczowy i terminowy.

8. Podsumowanie

Zarówno konsument, jak i warsztat mają swoje prawa i obowiązki.
Kodeks cywilny przewiduje narzędzia, które pozwalają chronić obie strony – ważne jest jednak, aby z nich korzystać w sposób udokumentowany i zgodny z zasadami współpracy.

W razie wątpliwości warto skontaktować się z miejskim lub powiatowym rzecznikiem konsumentów, który udzieli bezpłatnej pomocy i pomoże w sporządzeniu reklamacji lub wezwania do zapłaty, a jeżeli złożona reklamacja nie przyniesie oczekiwanego efektu, może sporządzić wystąpienie do przedsiębiorcy w indywidualnej spawie konsumenta.

12.11.2025