Pojawienie się rosnącej ilości prywatnych parkingów płatnych spowodowało powstanie, wśród konsumentów, wielu wątpliwości w zakresie ich funkcjonowania. W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na najczęściej zadawane pytania.
1. Czy prywatne parkingi mają coś wspólnego z miejską strefą płatnego parkowania?
Nie, prywatne parkingi prowadzone są przez prywatne podmioty i działają na podstawie Kodeksu cywilnego oraz swojego regulaminu, natomiast miejska strefa płatnego parkowania prowadzona jest przez miejską spółkę i działa na podstawie uchwały Rady Miasta. Oznacza to, że zasady obowiązujące w miejskiej strefie płatnego parkowania nie obowiązują na prywatnych parkingach, w szczególności posiadanie abonamentu SPP nie zwalnia z ponoszenia opłat na prywatnych parkingach.
2. Czy prywatne parkingi płatne są w ogóle legalne?
Tak, o ile działają w granicach prawa są dozwolone. Najważniejsza zasada jakiej muszą przestrzegać, to wyraźne oznaczenie terenu jako parkingu płatnego, tak aby konsument wjeżdżając na taki parking wiedział, że będzie zobowiązany do poniesienia opłaty za parkowanie i mógł świadomie pojąć decyzję w tym zakresie.
3. Czy parkingi płatne muszą mieć szlabany?
Nie, żadne przepisy nie regulują tej kwestii, jak wskazano przy okazji pytania nr 2, istotne jest jednak prawidłowe oznaczenie takiego parkingu.
4. Jak to możliwe, że zawieram umowę, skoro nic nie podpisałem?
Polskie przepisy nie wymagają do zawarcia każdej umowy złożenia podpisu pod dokumentem. Zgodnie z art. 60 Kodeksu cywilnego „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).”. Oznacza to, że umowę możemy zawrzeć również ustnie, ale także w sposób dorozumiany, a więc przez dokonanie określonych czynności, które wskazują że chcemy tę umowę zawrzeć. Przykładem takiego dorozumianego zawarcia umowy są zakupy w sklepie, kiedy wykładamy towary na taśmę przed kasą nie mówimy do kasjera, że „niniejszym chcemy zawrzeć umowę sprzedaży w zakresie tych oto produktów”, niemniej umowa taka zostaje zawarta. Podobnie, do dorozumianego zawarcia umowy dochodzi, kiedy wchodzimy do tramwaju (umowa przewozu) albo gdy parkujemy na parkingu płatnym (umowa najmu).
5. Czy zgodne z prawem jest nakładanie kar za brak pobrania biletu parkingowego?
Co do zasady tak, zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego „można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).”. Podkreślenia jednak wymaga, że kara ta nie powinna być nadmiernie wygórowana, ponieważ w takim przypadku może spełniać przesłanki klauzuli niedozwolonej (art. 385[3] pkt 17 Kodeksu cywilnego).
6. Czy przedsiębiorca ma obowiązek anulować karę, kiedy przedstawię dowody, że byłem w sklepie przy parkingu (np. paragon)?
Nie, chyba że regulamin danego parkingu o tym stanowi. Zdarzają się przedsiębiorcy, którzy w takich przypadkach anulują kary za brak pobrania biletu, jednak z doświadczenia Rzecznika, wynika, że są oni w zdecydowanej mniejszości.
7. Jakie informacje muszą znaleźć się w regulaminie parkingu płatnego?
Większość regulaminów jest bardziej rozbudowana, jednak wszystkie muszą posiadać następujące podstawowe informacje:
a) dane podmiotu z którym zawierana jest umowa (najczęściej to zarządca bądź właściciel parkingu),
b) wskazanie czego dotyczy umowa (najmu miejsca parkingowego),
c) określenie opłat związanych z korzystaniem z parkingu (ta kwestia może być zawarta w osobnym cenniku),
d) jeśli przedsiębiorca chce pobierać kary umowne, musi je również uregulować w regulaminie.
8. Czy przedsiębiorca prowadzący płatny parking może otrzymać moje dane z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców?
Kwestię tę reguluje art. 80cd Prawa o ruchu drogowym, który stanowi, że minister właściwy do spraw informatyzacji, na uzasadniony wniosek, może udostępnić dane zgromadzone w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, jeżeli wykażą swój interes prawny. Oznacza to, że istnieje podstawa prawna do takiego udostępnienia, jednakże ostateczna decyzja w tym zakresie należy do właściwego ministra.
9. Po jakim czasie przedawniają się roszczenia o zapłatę kar za brak pobrania biletu parkingowego?
Przepisy nie przewidują tutaj specjalnej regulacji, zatem będą miały zastosowanie przepisy ogólne dotyczące roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (są to bowiem roszczenia przedsiębiorcy prowadzącego parking). Zatem zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego, roszczenia te ulegną przedawnieniu w ostatnim dniu roku kalendarzowego po upływie trzech lat od wystawienia kary. Oznacza to, że jeśli dostaliśmy karę 26 stycznia 2023 roku, to przedawni się ona z upływem 31 grudnia 2026 r. zatem przedsiębiorca nie będzie mógł jej dochodzić w stosunku do konsumenta od 1 stycznia 2027 r. (art. 117 § 2[1] Kodeksu cywilnego).
10. Czy przedsiębiorca może nałożyć blokadę na koło mojego pojazdu?
W niektórych regulaminach parkingów płatnych można znaleźć stwierdzenie, że w określonych tam przypadkach przedsiębiorca będzie uprawniony do założenia blokady na koło pojazdu użytkownika parkingu. Zapis taki, jako bezpośrednio sprzeczny z przepisami prawa jest nieważny, na gruncie art. 58 § 1 i 3 Kodeksu cywilnego. Wynika to z faktu, że uprawnienie do unieruchamiania pojazdów zostało w art. 130 a ust. 9 Prawa o ruchu drogowym zarezerwowane dla Policji i straży gminnej (miejskiej).
11. Po jakim czasie i w jakiej formie przedsiębiorca powinien odpowiedzieć na moją reklamację co do parkingu płatnego?
Przepisy nie regulują osobnej procedury reklamacyjnej w tym przypadku, zatem zastosowanie znajdzie ogólny przepis, zawarty w art. 7a ustawy o prawach konsumenta. Zgodnie z nim, przedsiębiorca powinien odpowiedzieć na reklamację konsumenta w ciągu 14 dni, a brak odpowiedzi oznacza jej milczące uznanie. Odpowiedź powinna być udzielona na papierze bądź innym trwałym nośniku (a więc np. w wiadomości mail, bądź SMS). W razie wątpliwości, to na przedsiębiorcy będzie spoczywał ciężar dowodu w zakresie udzielenia odpowiedzi w terminie.
01.02.2023