Od 1 stycznia 2023 r. wchodzą istotne zmiany prawa konsumenckiego, wynikające z implementacji trzech dyrektyw unijnych: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Oto najważniejsze zmiany.
1. Nowe zasady dotyczące reklamacji
Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi zostaje zastąpiona odpowiedzialnością zabrak zgodności towaru z umową. Towarem jest nie tylko rzecz ruchoma ale także woda, gaz i energia elektryczna, w przypadku gdy są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości.
Wprowadzono hierarchię żądań reklamacyjnych konsumenta: w przypadku braku zgodności towaru z umową może w pierwszej kolejności żądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru, natomiast zwrotu/obniżenia ceny, tylko gdy:
Przedsiębiorca ma możliwość naprawienia towaru, nawet jeśli konsument będzie oczekiwał jego wymiany na nowy i odwrotnie – wymienić, gdy konsument zażąda naprawy towaru. Dotyczy to sytuacji, gdy spełnienie oczekiwań konsumenta nie jest możliwe lub wymagałoby nadmiernych trudności.
Wydłużeniu do 2 lat uległ termin domniemania, że brak zgodności towaru z umową istniał już w chwili jego dostarczenia (tzw. domniemanie zasadności reklamacji), a do 6 lat – termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych.
Jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przedsiębiorca jest obowiązany udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania. Brak odpowiedzi w tym terminie skutkuje uznaniem reklamacji.
Uwaga!Do umów zawartych przed 01.01.2023 r. nadal stosuje się przepisy o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy (zawarte w Kodeksie cywilnym).
2. Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe
Towar z elementami cyfrowymito towar zawierający treść cyfrową lub usługę cyfrową lub z nimi połączony w taki sposób, że brak treści cyfrowej lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby jego prawidłowe funkcjonowanie. Przykładem towaru z elementami cyfrowymi jest zegarek typu smartwatch: oprócz fizycznej rzeczy (towaru) konsument kupuje także dedykowaną aplikację, którą może pobrać na telefon; w ramach jednej umowy sprzedawany jest zatem towar (zegarek) oraz element cyfrowy (dostęp do aplikacji).
Można je reklamować podobnie jak wszelkie inne towary czy usługi. Przedsiębiorca będzie odpowiedzialny także za zgodność takiego cyfrowego towaru, np. gry, programu komputerowego, z jego wersją próbną czy zapowiedziami. Będzie miał też obowiązek dostarczania konsumentom aktualizacji przez co najmniej 2 lata.
W przypadku braku zgodności konsument będzie uprawniony do żądania doprowadzenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową. Przedsiębiorca będzie miał prawo odmówić uczynienia zadość temu żądaniu, jeżeli będzie to niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów dla przedsiębiorcy. W dalszej kolejności konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy. Przesłanki skorzystania z tych uprawnień są analogiczne jak w przypadku towarów.
3. Obniżki cen (promocje)
Przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, zobowiązany jest podawać oprócz aktualnej ceny – także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki, natomiast w przypadku produktów będących w ofercie przedsiębiorcy krócej niż 30 dni – najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki.
Powyższych obowiązków przedsiębiorca nie ma, jeżeli zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży.
4. Zakupy on-line
Sklep internetowy musi podawać e-mail i telefon do kontaktu, a kontakt powinien być szybki i efektywny.
Dostawca internetowej platformy handlowej ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały o tym, czy osoba trzecia oferująca na tej platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą.
Każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji produktów, jest zobowiązany podawać informacje, czy i w jaki sposób weryfikuje ich autentyczność, a także czy zamieszcza wszystkie opinie, czy tylko te pozytywne. Wprost zakazane będzie też zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.
Jeśli przedsiębiorca umożliwia wyszukiwanie produktów musi informować o głównych parametrach, które decydują o kolejności pojawiania się wyników. Konieczne będzie też wyraźne ujawnienie płatnej reklamy lub płatności dokonanej w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w wynikach wyszukiwania.
5. Zakupy na pokazach i wycieczkach
Na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty akwizytora w domu lub wycieczki konsument ma obecnie 30 dni (poprzednio 14).
Zakazane jest zawieranie umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, jest nieważna.
Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta; konsumenci nie będą narażeni na straty finansowe, gdy zrezygnują z zakupu w ustawowym terminie.
Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące abonamenty medyczne.
03.01.2023